Brzoskwinia Elberta Start Pack

Brzoskwinia Elberta

Elberta to późna, polska odmiana brzoskwini o zastosowaniu deserowo-przetwórczym, dedykowana zarówno uprawom amatorskim jak i towarowym. 

Charakterystyka

Elberta należy do grupy rzadko spotykanych odmian w Polsce i ze względu na niską mrozoodporność jej uprawa rekomendowana jest wyłącznie w najcieplejszych jej obszarach. Brzoskwinia z powodzeniem przyjmie się jednak także w stosunkowo chłodnych rejonach, natomiast narażona na niskie temperatury będzie wymagała specjalistycznego zabezpieczenia w okresie jesienno-zimowym. Brzoskwinia cechuje się ponadto umiarkowaną lub niską odpornością na większość chorób, dlatego wyłączając wymienione działania, koniecznym będzie monitorowanie drzewa pod kątem występowania charakterystycznych objawów chorobowych. 

Drzewo rośnie silnie lub umiarkowanie silnie, tworząc kulistą koronę o średniej grubości pędach i lancetowatych liściach. W kwietniu pokrywa się atrakcyjnymi, różowymi pąkami kwiatowymi, które w połowie września przekształcają się w gotowe do zbioru, smaczne owoce o słodko-kwaskowatym smaku. Odmiana stanowi pozycję wysoce uniwersalną i znajduje zastosowanie w przydomowych ogrodach i działkach oraz licznych sektorach gospodarki. 

Owoce

Elberta wydaje na świat wysokiej jakości owoce o okrągłym kształcie, pokryte grubą, złoto pomarańczową i silnie omszoną skórką. Skryty pod nią miąższ charakteryzuje się soczystą, jędrną konsystencją i żółtą barwą, która w okolicach stosunkowo dużej, wydłużonej pestki wpada w czerwony odcień.

Brzoskwinie cechują smacznym, słodko-kwaskowatym smakiem i ze względu na swój uniwersalny charakter, spotykane są powszechnie między innymi w produkcji soków, kompotów, dżemów, marmolad, win i nalewek. Wykorzystywane są także jako dodatek do deserów, ciast i potraw, mogą być spożywane w formie suszonej i nadają się do surowej konsumpcji. Poza walorami smakowymi owoce te wykazują wysoką zawartość licznych składników odżywczych i mineralnych, w tym kwasu foliowego, pektyn, witamin (A,C oraz witamin z grupy B), fosforu i wapnia. Substancje te zapobiegają anemii, neutralizują toksyny oraz szkodliwe produkty przemiany materii, wspomagają pracę układu trawiennego, obniżają cholesterol i ujawniają działanie bakteriobójcze oraz nowotworowe. Ich regularne spożycie rekomendowane jest w szczególności kobietom w ciąży, osobom borykającym się dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi, chorobami nerek, reumatyzmem oraz zbyt wysokim cholesterolem. 

Owoce osiągają zwykle dojrzałość zbiorczą w połowie września, ale dokładny termin ich zbioru uzależniony jest od stanowiska drzewa oraz indywidualnych warunków pogodowych występujących w danym roku wegetacyjnym. Dopuszczalny czas przechowywania brzoskwiń po zerwaniu rozciąga się na okres 1-4 tygodni w zależności od środowiska magazynowania (plony przechowują się najlepiej w przystosowanej do tych celów chłodni KA). 

Zapylacze

Odmiana podobnie jak większość brzoskwiń pozostaje samopylna i nie wymaga w swoim towarzystwie obecności zapylaczy. 

Uprawa i wymagania 

Elberta nie posiada wyspecjalizowanych wymagań pielęgnacyjnych, a jej uprawa ogranicza się jedynie do wdrażania do podstawowych zabiegów charakterystycznych dla hodowli większości drzew owocowych. Brzoskwinia cechuje się jednak niską lub umiarkowaną mrozoodpornością, dlatego zarówno w okresie wiosennych przymrozków jak i w czasie jesienno-zimowym odmiana wymaga zabezpieczenia przed chłodem. W tym celu okrywamy drzewo z użyciem np. papieru falistego, agrotkaniny, maty trzcinowej lub kopca z torfu i kory. Istotnym czynnikiem ochrony przed zimnem jest ponadto zastosowanie właściwego stanowiska pod uprawę drzewa. 

Odmiana lubi ciepłe, nasłonecznione i możliwie osłonięte od silnego wiatru stanowiska oraz żyzne, przepuszczalne gleby o umiarkowanym poziomie wilgotności i odczynie kwasowości, oscylującym w granicach 6,5-7,0 pH. Mimo, że drzewo z dużą dozą prawdopodobieństwa przyjmie się również w mniej sprzyjających warunkach, środowisko wzrostu odmienne od preferowanego może przełożyć się na znacznie osłabienie rozwoju oraz jakości owocowania brzoskwini i większe ryzyko przemarznięcia. Z tego powodu przygotowując miejsce pod hodowlę bezwzględnie unikajmy przede wszystkim ziem ciężkich, gliniastych i torfowych, wykazujących wysoki poziom wód gruntowych. 

Elberta wykazuje niską odporność chorobową i podobnie jak większość brzoskwiń pozostaje najsilniej narażona na tzw. kędzierzawość liści. Z tego powodu koniecznym jest monitorowanie porostu drzewa pod kątem wystąpienia żółtych plam na powierzchniach liści, które wraz rozwojem dolegliwości stają się czerwone oraz ich deformacji, kruszenia się i w końcowym etapie obumierania i opadania. W razie zauważenia symptomów chorobowych niezwłocznie niezwłocznie wdrażamy chemiczne, miedziowe środki ochrony roślin. Zabieg przeprowadzamy w okresie bezlistnym; jesienią po opadnięciu liści i wiosną jeszcze przed rozwojem pąków.  

Przed umiejscowieniem sadzonki w ziemi glebę należy przekopać i wnikliwie odchwaścić ze szczególnym uwzględnieniem tzw. chwastów stałych, a także w razie potrzeby odpowiednio ją użyźnić. Warto ponadto upewnić się, że dołek przygotowany pod uprawę jest wystarczająco duży, aby korzenie młodej brzoskwini nie ulegały zawijaniu. 

Rozstawa sadzenia w sadach (korona prawie naturalna): 5-6 m x 3-4 m = ok. 504 szt./ha.

Rozstawa sadzenia w sadach (korona przewodnikowa): 4-5 m x 3-4 m = ok. 616 szt./ha. 

Najlepszym terminem na sadzenie Elberty jest okres wiosenny (od marca), ale dopuszczalne są także inne pory -te wymagają mniej obfitego podlewania i zabezpieczenia w przypadku nasadzenia w czasie jesienno-zimowym (najpóźniej na przełomie września i października). Niezależnie od terminu sadzenia zaraz po jego dokonaniu nawadniamy młodą brzoskwinię wykorzystując około 10-30 l wody, a następnie umiarkowanie kontynuujemy podlewanie przez cały okres wiosenno-letni. Proceder można ułatwić formułując wokół sadzonki misę, zapobiegającą wylewaniu się wody na boki. 

Elberta podobnie jak większość odmian drzew owocowych wymaga przycinania. Zabieg wykonujemy po raz pierwszy w okresie pierwszej wiosny po posadzeniu; w tym celu skracamy przewodnik na wysokości około 70-90 cm i obcinamy wszystkie pędy o ⅓ ich długości. Przywracamy w ten sposób równowagę pomiędzy częścią nadziemną a systemem korzeniowym brzoskwini. W kolejnych latach przeprowadzamy cięcie formujące koronę (każdorazowo najczęściej zaraz po zakończeniu kwitnienia), którego szczegółowy przebieg uzależniony jest od typu korony, jaki zamierzamy uzyskać (np. stożkowy, przewodnikowy, naturalny). Po ukształtowaniu pokroju drzewa przeprowadzamy już jedynie cięcia korygujące (najczęściej w lipcu) i odmładzające, wzmacniające owocowanie. W trakcie rozwoju brzoskwini nie wolno dopuścić do przesadnego zagęszczenia korony; zachowanie odpowiednio dużego kąta rozgałęzień zapobiega powstawaniu wielu chorób, w tym raka bakteryjnego. W trakcie przycinania usuwamy wszystkie uszkodzone, wyjątkowo słabe, porażone chorobami pędy oraz gałęzie rosnące w sposób nieprawidłowy (np. pod kątem ostrym w stosunku do przewodnika). 

Pamiętajmy, że rany powstałe w wyniku przycinania każdorazowo zabezpieczamy z użyciem maści ogrodniczej w celu zmniejszenia ryzyka zachorowalności na choroby, a samo cięcie wykonujemy wyłącznie w ciepłe, pogodne i bezdeszczowe dni.

Zastosowanie

Odmiana należy do grupy uniwersalnych, a jej zastosowanie sprowadza się w głównej mierze do sektorów deserowo-przetwórczych. Owoce Elberty wykorzystywane są między w produkcji soków, kompotów, dżemów, marmolad i galaretek, a także jako dodatek do potraw, ciast i deserów. Mogą być również spożywane na surowo oraz w formie suszonej, a samo drzewo spotykane jest zarówno w przydomowych ogrodach jak i uprawach towarowych.   

Odmiana: późna

Dojrzałość zbiorcza: połowa września

Dojrzałość konsumpcyjna: zaraz po dokonaniu zbioru

Pochodzenie: Polska

Nazwa łacińska: Prunus persica "Elberta"

ang. Peach Elberta

czeski Broskev, Elberta

irl. Peach, Elberta

litewski Persikas, Elberta

łot. Persiks, Elberta

niem. Pfirsich, Elberta

norw. Fersken, Elberta

ros. Персик, Эльбертa

słow. Broskyňa, Elberta

ukr. Персик, Эльбертa