Pigwa jabłkowa szczepiona
Pigwa jabłkowa (maliformis) należy do grupy drzew owocowych, których owoce kształtem przypominają pigwy. Uprawa odmiany rekomendowana jest głównie celom amatorskim; plony pigwy stanowią cenny składnik przetworów i wykazują właściwości lecznicze.
Charakterystyka
Uprawiana już w starożytności pigwa jabłkowa należy do rodziny różowatych (Rosaceae) i jako naturalnie niewielkie drzewo osiąga docelową wysokość w granicach 2-3 m. Odmiana rośnie bardzo intensywnie, zachowując pokrój pienny (bukietowa korona wyrasta wprost z pnia drzewa). Mimo stosunkowo niskiej popularności wśród sadowników jej uprawa wbrew pozorom nie należy do wymagających, a sama pigwa cieszy się wysoką odpornością na mróz oraz większość chorób. Plony pigwy zachowują ponadto liczne właściwości lecznicze i wspomagające pracę organizmu, a drzewo w trakcie okresu kwitnienia zachwyca otoczenie wspaniałymi walorami dekoracyjnymi; rodzi duże, białe lub bladoróżowe pąki o intensywnym, przyjemnym zapachu.
Owoce
Pigwa jabłkowa wydaje na świat duże, bardzo aromatyczne, średnio soczyste owoce o twardej strukturze i zbliżonym do jabłek kształcie, niejednokrotnie opatrzonym żebrowaniem. Jej plony stanowią bogactwo licznych składników odżywczych, w tym między innymi: pektyn, garbników, olejków eterycznych, cukrów, wapnia, potasu, żelaza i witamin (C, B1,B2, PP. Dzięki ich wysokiej zawartości owoce wykorzystywane są w produkcji kosmetyków i środków leczniczych, poprawiają pracę układu krwionośnego, obniżają “zły” cholesterol, wzmagają apetyt, pobudzają funkcjonowanie jelit oraz wątroby i wykazują właściwości bakteriobójcze. Plony pigwy jabłkowej stosowane są w przygotowywaniu herbat, dżemów, kompotów, marmolad, konfitur, galaretek, nalewek i win, a także produktów kosmetycznych, leków i naparów ziołowych. Ciekawostką jest fakt, że niegdyś powszechnie pełniły również funkcję odświeżaczy powietrza.Okres dojrzewania zbiorów pigw trwa zwykle od września do października, z kolei dopuszczalny czas ich przechowywania mieści się w przedziale kilku-kilkunastu tygodni w zależności od warunków magazynowania.
Zapylacze
Pigwa jabłkowa należy do grupy drzew samopylnych, dlatego do prawidłowego rozwoju i obfitego owocowania nie potrzebuje obecności zapylaczy.
Pielęgnacja i wymagania
Odmiana preferuje ciepłe i nasłonecznione lub półcieniste, osłonięte od wiatru stanowiska o umiarkowanym poziomie wilgotności. W przypadku przesadnego nawodnienia lub przesuszenia gleby drzewo odpowiada osłabionym tempem wzrostu i zrzucaniem zawiązków. Gleba pod uprawę pigwy powinna być żyzna i wykazywać lekko kwaśny odczyn kwasowości w przedziale 5,6-6,5 pH. Ze względu na stosunkowo niską mrozoodporność drzewo najlepiej przyjmuje się w ciepłych rejonach, a w okresie zimy i wiosennych przymrozków często ulega negatywnym wpływom niskich temperatur, dlatego już jesienią oraz na przełomie marca i kwietnia warto okryć je z użyciem papieru falistego, maty trzcinowej, agrotkaniny lub kopca z torfu i kory.
Rozstawa sadzenia w sadach: 1,5-2 m x 4 m ok. 1250 szt. /ha.
Przed posadzeniem sadzonki w ziemi glebę warto przekopać i odchwaścić, a w razie potrzeby odpowiednio użyźnić. Należy również upewnić się, że dołek przygotowany pod uprawę młodego drzewa jest na tyle duży, aby jego korzenie miały wiele miejsca na swobodny rozwój i nie ulegały zawijaniu. Po umiejscowieniu młodej pigwy w glebie ziemię należy niezwłocznie obficie podlać i niezależnie od terminu sadzenia, poddać przycinaniu w okresie pierwszej wiosny. W tym celu w przypadku braku pędów bocznych skracamy przewodnik na wysokości około 80 cm (cięcie należy przeprowadzić w sposób skośny pod kątem około 45 stopni), z kolei jeśli sadzonka zdążyła wypuścić pierwsze gałęzie wybieramy 3-5 pędów wyrastających ukośnie w górę i skracamy je o ⅓ ich długości. Dokonując cięcia usuwamy także wszystkie uszkodzone oraz dotknięte chorobami gałęzie, a także te rosnące pod kątem ostrym oraz poniżej 50 cm od gruntu. Zabieg pozwala nadać właściwy kształt jej koronie i zapewnia prawidłowy dostęp do światła owocom, przekładając się na wzmocnienie plonowania. Po jego dokonaniu warto profilaktycznie zdezynfekować sekator oraz zabezpieczyć powstałe rany z użyciem maści ogrodniczej. W kolejnych latach pielęgnacja ogranicza się do cięcia sanitarnego i prześwietlającego, podczas którego usuwamy jedynie chore i uszkodzone pędy.
Zastosowanie
Owoce pigwy jabłkowej wykorzystywane są głównie w branży przetwórczej, kosmetycznej i leczniczej, a sama odmiana zdobyła największą popularność w sektorze nasadzeń typowo amatorskich. Jej uprawa spotyka jest jednak także w ogrodach botanicznych, a także sadach ekologicznych i towarowych.
Dojrzałość zbiorcza - przełom września i października
Dojrzałość konsumpcyjna - po przetworzeniu
Okres przechowywania - kilka do kilkunastu tygodni
Pochodzenie - Serbia
Nazwa łacińska - Cydonia Oblonga maliformis
ang. Apple quince
czeski. Jablečná kdoule
irl. Cúpla úll
lt. Obuolių svarainis
łot. Plūmju koka stāds
niem. Apfel Quitte
norw. Eple kvede
ros. Айва
słow.Jablčná dula
ukr. Айва яблуня