Brzoskwinia płaskoowocowa typu Saturn

Brzoskwinia płaskoowocowa typu SATURN

Saturn to płaskoowocowa, jedna z najbardziej plennych odmian brzoskwini dostępnych na rynku, dedykowana zarówno celom amatorskim jak i towarowym. 

Charakterystyka 

UFO to samopylna odmiana brzoskwini, wyselekcjonowana w Stanach Zjednoczonych i jako przedstawiciel grupy płaskoowocowych najbardziej popularna jest dziś na terenie USA, Meksyku, Hiszpanii, Francji, Argentyny oraz Chin. Uprawiana w Polsce i skrupulatnie badana przez Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach znajduje obecnie szczególne upodobanie wśród dzieci ze względu na wyjątkowy kształt i atrakcyjny smak owoców.  

Drzewo rośnie umiarkowanie silnie, tworząc rozłożystą koronę, którą z łatwością poddamy formowaniu. Odmiana osiąga docelową wysokość w granicach 3,4-4,5 m i wchodzi w okres owocowania stosunkowo wcześnie; ze względu na bezproblemowe zawiązywanie dzwonkowatych pąków kwiatowych zwykle już w drugim roku po posadzeniu wydaje na świat pierwsze wysokiej jakości, słodko-kwaskowate brzoskwinie, a wraz z upływem lat stopniowo zwiększa obfitość plonowania.  

Saturn wykazuje średnią odporność na większość chorób, ale podobnie jak wśród przeważającej liczby brzoskwini zdarza jej się zapadać na kędzierzawość liści, dlatego właściwym posunięciem będzie wdrożenie do uprawy zapobiegawczych środków ochrony, ukierunkowanych na tę dolegliwość. Drzewo już we wczesnym stadium dojrzałości (po kilku latach życia) pozostaje mało wrażliwe na niskie temperatury, ale w pierwszym roku od posadzenia warto zabezpieczyć sadzonkę przed negatywnym wpływem chłodu - zarówno zimą jak i w okresie wiosennych przymrozków.  

Owoce 

Odmiana corocznie i obficie wydaje na świat płaskie brzoskwinie o średnicy w przedziale 6-8 cm i pojedynczej wadze jedynie 60-80 g (lub 80-100 g pod warunkiem regularnego przerzedzania zawiązków). Owoce pokrywają się kremową skórką, obmytą czerwonym rumieńcem, z kolei skryty pod nią kremowobiały miąższ charakteryzuje się umiarkowanie zwięzłą, soczystą konsystencją i słodkim smakiem z wyczuwalnie kwaskowatą nutą. Znajdujące się w jego wnętrzu niewielkich rozmiarów pestki z łatwością odrywają się od owoców i podobnie jak same brzoskwinie przybierają płaskie kształty.  

Owoce UFO powszechnie wykorzystywane są między innymi w produkcji rozmaitych soków, kompotów, dżemów, marmolad, przecierów, nalewek i win, a także jako dodatek lub składnik licznych ciast i potraw, ale szczególne upodobanie zdobyły w sektorze konsumpcji bezpośredniej. Cechują je nie tylko atrakcyjne walory smakowe, ale i wysoka zawartość składników odżywczych oraz mineralnych, wywierających dobroczynny wpływ na funkcjonowanie ludzkiego organizmu. Związki w nich zawarte wykazują działanie antynowotworowe i bakteriobójcze, zapobiegają anemii oraz usuwają szkodliwe środki przemiany materii, a ich regularne spożycie szczególnie rekomendowane jest osobom borykającym się z dolegliwościami nerek i wątroby oraz z chorobami układu krwionośnego, a także wegetarianom i kobietom w ciąży.  

Zapylacze 

Odmiana Saturn pozostaje w pełni samopylna, dlatego nie wymaga w swoim towarzystwie obecności innych odmian.  

Uprawa i pielęgnacja

Uprawa brzoskwini ciasteczkowej nie należy do wymagających i sprowadza się jedynie do wdrażania kilku podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych, charakterystycznych dla większości odmian drzew owocowych. UFO podobnie jak większość brzoskwiń wykazuje niską odporność na kędzierzawość liści, dlatego w trakcie hodowli warto zwracać uwagę na wystąpienie charakterystycznych objawów: we wstępnej fazie rozwoju obecności jasno żółtych przebarwień na powierzchniach liści oraz w kolejnych etapach infekcji wyraźnych deformacji, kruchości i zmian ubarwienia liści z zielonej na pomarańczową, a następnie karminową. W przypadku ich zaobserwowania wdrażamy leczenie miedziowymi środkami ochrony roślin.  

Odmiana preferuje słoneczne, możliwie osłonięte od silnego wiatru stanowiska i żyzne, piaszczysto-gliniaste gleby o umiarkowanym poziomie wilgotności. Saturn bardzo szybko zawiązuje ponadto pąki kwiatowe, dlatego rozmiar jej owoców często ulega naturalnemu zmniejszeniu - w celu zachowania większej masy plonów warto pamiętać o regularnym przerzedzaniu zawiązków, zmniejszając ich liczbę po upływie 6-8 tygodni od kwitnienia.  

Przed umiejscowieniem sadzonki w ziemi glebę należy wnikliwie odchwaścić i przekopać, a także w razie konieczności odpowiednio ją użyźnić lub całkowicie wymienić. Warto ponadto upewnić się, że dołek przygotowany pod jej uprawę jest wystarczająco duży, aby korzenie młodej brzoskwini nie ulegały zawijaniu w trakcie rozrostu.  

Najlepszym terminem na sadzenie Saturna jest okres wiosenny (wymagający najbardziej obfitego podlewania), ale dopuszczalne są również pory jesienne i letnie. Niemniej w przypadku nasadzenia w okresie na przełomie września i października konieczne jest właściwe zabezpieczenie drzewa przed mrozem. W tym celu okrywamy sadzonkę z użyciem papieru falistego, agrotkaniny, maty trzcinowej lub formujemy wokół niej kopiec z torfu i kory (podobną ochronę stosujemy także podczas wiosennych przymrozków). Niezależnie jednak od preferowanej pory sadzenia zaraz po jego dokonaniu brzoskwinia wymaga obfitego podlania (10-30 l wody). Warto pamiętać, że wyłączając nasadzenia jesienne proceder nawadniania można ułatwić, wykopując dookoła drzewa misę, zapobiegającą wylewaniu się wody na boki. 

Rozstawa sadzenia w sadach: 2-3 m x 4-4,5 m = ok. 741-1 250szt./ha.

UFO podobnie jak większość odmian drzew owocowych wymaga regularnego cięcia, ale w przeciwieństwie do nich już jako sadzonka potrzebuje bardzo intensywnego przycinania. Zabieg wykonywany po raz pierwszy przywraca utraconą wcześniej równowagę pomiędzy częścią nadziemną a systemem korzeniom drzewa i pomaga mu właściwie przyjąć się w nowym miejscu, a dokonywany w latach kolejnych wzmacnia jakość owocowania i prawidłowy rozwój brzoskwini. W okresie pierwszej wiosny od posadzenia skracamy przewodnik na wysokości około 120-150 cm nad powierzchnią gleby i w razie obecności gałęzi bocznych obcinamy je wszystkie do długości 0-5 cm z wyłączeniem 3-5 najmocniejszych pędów (te skracamy do długości około 30 cm). W kolejnych latach przeprowadzamy cięcie formujące koronę - jego dokładny przebieg uzależniony jest jednak od typu korony, jaki zamierzamy osiągnąć. Po ukształtowaniu pokroju drzewa przeprowadzamy już jedynie cięcie prześwietlające i sanitarne, wycinając pędy rosnące w sposób nieprawidłowy (np. pod kątem prostym w stosunku do przewodnika lub wyrastające do wewnątrz korony), a także wszystkie uszkodzone, dotknięte chorobami i zasuszone. Zabieg przycinania każdorazowo przeprowadzamy w ciepły, słoneczny dzień, a powstałe w jego wyniku rany zabezpieczamy maścią ogrodniczą.  

Zastosowanie

Odmiana Saturn należy do grupy deserowych, a jej owoce powszechnie wykorzystywane są między innymi w produkcji znakomitych kompotów, soków, win, nalewek, deserów, ciast i potraw. Nadają się również do bezpośredniego spożycia i pozostają szczególnie lubiane wśród dzieci. 

Odmiana: wczesna

Dojrzałość zbiorcza: początek sierpnia

Dojrzałość konsumpcyjna: zaraz po dokonaniu zbiorów

Pochodzenie: Ameryka Północna 

Nazwa łacińska: Prunus persica Saturn

Inne nazwy: “UFO”, “brzoskwinia paraguayo”, “brzoskwinia paragwajska”,”brzoskwinia ciasteczkowa”

ang. Saturn flat fruit peach

cz. Saturn ploché ovoce broskev

irl. crann silíní, Lucyna síológ crann silíní

litewski Saturno plokščias vaisinis persikas

łot. Saturna plakano augļu persiks

niem. Saturn Flachfrucht Pfirsich

norw. Saturn flat frukt fersken

ros. Сатурн плоский фруктовый персик

słow. Saturn ploché ovocie broskyňa

ukr. Сатурн плоскофруктовий персик