Półkarłowa Grusza Lukasówka odporna na rdzę
Lukasówka to stara, francuska odmiana gruszy z 1874 roku, powstała w wyniku wolnego zapylenia. Jej uprawa rekomendowana jest głównie do celów towarowych, ale pod warunkiem właściwej pielęgnacji drzewo doskonale sprawdza się także w przydomowych ogrodach.
Charakterystyka
Lukasówka stanowi jedną z najpopularniejszych odmian gruszy w Polsce. Drzewo rośnie stosunkowo silnie, tworząc w pierwszych latach jajowato-stożkowatą koronę, która z czasem przybiera kulisty kształt ze zwisającymi pędami. W okres owocowania wchodzi średnio wcześnie (w 4-5 roku od posadzenia) i od tego momentu corocznie i umiarkowanie obficie wydaje na świat smaczne, duże owoce zarówno na krótkopędach jak i długopędach. Odmiana kwitnie średnio wcześnie i rodzi średniej wielkości, białe kwiaty. Należy pamiętać, że grusza nie może być traktowana jako zapylacz dla innych odmian drzew owocowych.
Owoce
Odmiana rodzi owoce o nieregularnym w stosunku do siebie kształcie i wielkości. Gruszki cechują się średnim, dużym lub bardzo dużym rozmiarem i jajowato-owalną lub stożkowatą formą. Pokryte zielono-żółtą, gładką i tłustawą, subtelnie połyskującą skórą, w 10-30% obmywają się karminowym rumieńcem pozbawionym ordzawienia. Skryty pod nim miąższ przybiera żółto-białą barwę i średnio ziarnistą strukturę oraz słodko-winny, soczysty smak (pod warunkiem uprawy na preferowanym stanowisku). W niewłaściwych warunkach gruszki mogą cechować się nieco jałowym posmakiem. Owoce posiadają krótką, grubą szypułkę oraz płytkie i szerokie zagłębienie szypułkowe. Charakteryzują się ponadto szerokim, pofałdowanym zagłębieniem kielichowym oraz otwartym, dużym kielichem. Gniazdo nasienne Lukasówki otoczone jest cienkim pierścieniem komórek nasiennych.
Dojrzałość zbiorcza owoców Lukasówki przypada na przełom końca września i początku października, jednak termin ten bywa zmienny w zależności od stanowiska i warunków pogodowych, panujących w danym roku. Gruszki nadają się do konsumpcji kilka tygodni po dokonaniu zbiorów i wykazują atrakcyjne właściwości przechowalnicze. W standardowych chłodniach plony mogą czekać na spożycie aż do grudnia, z kolei magazynowane w chłodni z kontrolowaną atmosferą nie tracą swoich wartości przez okres do nawet 6 miesięcy. Owoce bardzo dobrze znoszą ponadto transport i niełatwo ulegają uszkodzeniom mechanicznym. Gruszki wykazują ponadto wysoką zawartość składników odżywczych, między innymi pektyn. Substancje te spożywane regularnie skutecznie neutralizują szkodliwe produkty przemiany materii i obniżają negatywny cholesterol, znacznie zmniejszając ryzyko zachorowania na miażdżycę.
Zapylacze
Bera Hardy, Bonkreta Williamsa, Konferencja, Komisówka, Paryżanka
Pielęgnacja i wymagania
Lukasówka nie wykazuje szczególnej wrażliwości na większość chorób, ale jej uprawa wymaga monitorowania pod kątem występowania parcha. Z tego powodu należy zwracać uwagę na charakterystyczne objawy w postaci oliwkowych, okrągłych plam na liściach i owocach. Plamy te z czasem przybierają ciemny odcień. W przypadku zauważenia zmian należy usunąć dotknięte chorobą pędy powyżej kilku centymetrów powyżej zauważalnie porażonej tkanki. W razie potrzeby zabieg należy powtórzyć po 7-10 dniach, a w przypadku braku oczekiwanych efektów, wdrożyć środki leczenia chemicznego.
Gruszę cechuje ponadto umiarkowana odporność na mróz, dlatego w okresie zimy oraz wiosennych przymrozków należy zadbać o jej profilaktyczne zabezpieczenie. W tym celu okrywamy drzewo z użyciem maty trzcinowej, agrowłókniny, papieru falistego lub kopca z torfu i kory.
Odmiana preferuje słoneczne, możliwie osłonięte od silnego wiatru stanowiska o umiarkowanym poziomie wilgotności i źle przyjmuje się w zbyt chłodnym środowisku. Gleba pod uprawę powinna być żyzna i wykazywać obojętny odczyn kwasowości, oscylujący w granicach 6,6-7,2 pH. W celu wzmocnienia jakości i obfitości owocowania oraz prawidłowego rozwoju gruszy warto umieścić sadzonkę w towarzystwie zapylaczy (w przypadku ich braku z dużą dozą prawdopodobieństwa grusza nie obrodzi).
Rozstawa: 1-2 m X 3-3,5 m = 1 420-3 334 szt./ha.
Przed posadzeniem sadzonki w glebie warto przeprowadzić odchwaszczanie gleby i w razie potrzeby odpowiednio ją użyźnić. Dołek pod uprawę powinien być na tyle duży, aby korzenie młodego drzewa miały wiele miejsca na swobodny rozwój i nie ulegały zawijaniu. W przypadku nasadzeń jesiennych warto przeprowadzić kopczykowanie (zabieg chroni sadzonkę przed przemarznięciem). Pamiętajmy, że drzewo sadzone wiosną będzie ponadto potrzebować częstszego podlewania niż grusza sadzona jesienią.
Istotnym zabiegiem pielęgnacyjnym pozostaje coroczne przycinanie. W pierwszym roku od posadzenia (w okresie wiosny) przycinamy pędy o ⅓ ich długości, z kolei drzewo pozbawione gałęzi bocznych skracamy na wysokości około 70-90 cm. Pamiętajmy, że młode sadzonki nie wymagają agresywnego cięcia i zabieg należy przeprowadzać w sposób delikatny. Dojrzałe drzewa będą wymagały jedynie cięć prześwietlających i odmładzających.
Zastosowanie
Odmiana ze względu na umiarkowane wymagania pielęgnacyjne rekomendowana jest szczególnie do uprawy towarowej, ale nadaje się także do nasadzeń amatorskich. Jej owoce znajdują powszechne zastosowanie jako składnik soków, kompotów, nalewek, win oraz rozmaitych ciast i potraw.
Odmiana: zimowa
Dojrzałość zbiorcza: początek października
Dojrzałość konsumpcyjna: kilka tygodni po zerwaniu
Okres przechowywania: do 10 tygodni w chłodni lub do 6 miesięcy w chłodni KA
Pochodzenie: Francja
Nazwa łacińska: Pyrus communis “Lukasówka”
ang. Lukasówka pear tree
czeski hrušeň lukasówka
irl. piorra lukasówka
litewski kriaušė lukasówka
łot. bumbieris lukasówka
niem. Birne lukasówka
norw. pære lukasówka
ros. груша лукасовка
słow. hruška lukasówka
ukr. груша лукасовка