Półkarłowa Śliwa Jubileum

Półkarłowa Śliwa Jubileum

Jubileum to średnio-wczesna, stosunkowo nowa odmiana śliwy o szwedzkim pochodzeniu. Drzewo ujawnia umiarkowaną lub niską wrażliwość na szarkę i wysoką mrozoodporność, a jej uprawa rekomendowana jest zarówno celom amatorskim jak i towarowym. 

Charakterystyka

Jubileum, powstała w wyniku skrzyżowania odmian “Giant” i “Yakima”, rozpowszechniła się najsilniej na terenie krajów skandynawskich i nadbałtyckich, ale w Polsce wciąż stanowi pozycję o relatywnie niskiej popularności; nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby zmienić tę tendencję, ponieważ śliwa pozostaje doskonale przystosowana do warunków panujących w klimacie środkowo-europejskim i może być z powodzeniem uprawia w niemal wszystkich rejonach naszego kraju. 

Drzewo rośnie średnio silnie, docelowo tworząc rozłożystą, średnio zagęszczoną koronę i osiąga finalną wysokość w granicach 3,5-4,5 m. Należy mieć na uwadze, że w pierwszych latach od posadzenia śliwa wypuszcza liczne, pionowo rosnące pędy, które w przeważającej części przypadków wymagają skrócenia lub odgięcia. Odmiana pozostaje odporna na mróz i zwykle nie ulega uszkodzeniom w środowisku do nawet -30 stopni Celsjusza, ale należy do grupy obcopylnych, dlatego do prawidłowego owocowania drzewo potrzebować będzie obecności zapylaczy. Jubileum cechuje się ponadto niską wrażliwością na szarkę, natomiast w klimacie polskim, gdzie ospowatość śliw stanowi jedno z najpoważniejszych zagrożeń drzew owocowych (w kontraście do państw skandynawskich), stopień podatności chorobowej odmiany potencjalnie może wzrosnąć. 

Owoce

Jubileum wchodzi najczęściej w okres owocowania w 3. roku od posadzenia, obficie wydając na świat dużych lub bardzo dużych rozmiarów śliwki o standardowej, pojedynczej masie w granicach 70-90 g (owoce mogą osiągać jednak znacznie większe rozmiary w przypadku regularnego i wnikliwego przerzedzania zawiązków). Plony Jubileum obmywają się purpurowo-różową skórką, pokrytą brązowymi kropkami. Skryty pod nią żółty miąższ charakteryzuje z kolei zwarta i soczysta konsystencja oraz bardzo smaczny, słodko-kwaskowaty smak. Ze względu na niski stopień przywiązania pestki do miąższu, owoce znajdują powszechne zastosowanie w szeroko pojętym sektorze produkcyjnym. Nadają się również do bezpośredniej konsumpcji i wykorzystania jako dodatek do rozmaitych ciast, deserów i potraw.

Wyłączając jednak walory smakowe śliwki stanowią jednocześnie bogate źródło licznych składników odżywczych i mineralnych, między innymi: witamin (A, C, E, K, B), magnezu, potasu, fosforu, wapnia, błonnika i kwasu foliowego. Substancje te ujawniają działanie antyoksydacyjne i antynowotworowe, obniżają “zły cholesterol”, spowalniają postępujące procesy starzeniowe, wspomagają rozwój płodów, regulują pracę układu trawiennego, wpływają korzystnie na układ nerwowy i poprawiają gęstość kości. Ich regularne spożycie rekomendowane jest w szczególności osobom narażonym na miażdżycę, osteoporozę i choroby prostaty, borykającym się z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi i naczyniowymi, a także kobietom w ciąży oraz w okresie menopauzy. 

Dojrzałość zbiorcza owoców Jubileum wypada zwykle w połowie sierpnia, natomiast precyzyjny termin ich zbioru określają indywidualne warunki pogodowe wybranego regionu, odnotowywane w danym roku wegetacyjnym oraz jakość stanowiska zastosowanego pod uprawę drzewa. 

Zapylacze

Jubileum jest odmianą obcopylną, dlatego w celu zachowania wysokiej jakości owocowania należy umieścić ją w towarzystwie innych śliw, kwitnących i owocujących w tym samym okresie, takich jak na przykład Królowa Wiktoria lub Opal. 

Uprawa i pielęgnacja

Jubileum nie sprawia trudności w uprawie, a jej hodowla ogranicza się w głównej mierze do przygotowania wysokiej jakości stanowiska, regularnego podlewania oraz przycinania. Mimo niskiej wrażliwości śliwy na szarkę (ospowatość), z powodu wysokiej szkodliwości choroby, porost drzewa warto monitorować pod kątem występowania różnobarwnych (często żółtych) plam, zagłębień i bruzd na powierzchniach owoców. W przypadku ich zauważenia koniecznym jest niestety usunięcie śliwy z sadu celem zapobiegnięcia rozprzestrzenienia się wirusa na kolejne rośliny. Z tego powodu istotnym jest regularne zwalczanie mszyc w okresie wiosenno-letnim, będących jednymi z głównych nosicieli patogenu Plum Pox, powodującego ospowatość. Pamiętajmy, że leczenie i oprysk z użyciem środków chemicznych należy przeprowadzać wyłącznie zgodnie z zaleceniami wybranego producenta, ponieważ w przeciwnym wypadku, czynności prewencyjne z dużą dozą prawdopodobieństwa nie przyniosą oczekiwanych efektów. 

Odmiana preferuje ciepłe i słoneczne stanowiska oraz żyzne i dobrze przepuszczalne gleby o współczynniku kwasowości, oscylującym w granicach około 5,6-7,0 pH. Odpowiedni dostęp do światła i jakość podłoża, mimo że nie określają w pełni późniejszego owocowania śliwy, to silnie przekładają się na jej rozwój, a niekorzystne warunki uprawowe mogą wpłynąć na zmniejszenie rozmiarów owoców i obniżenie obfitości plonowania. Z tego powodu podczas wyboru miejsca pod hodowlę należy bezwzględnie unikać stanowisk podmokłych, cienistych, przesadnie piaszczystych i torfiastych. Przed umieszczeniem sadzonki w glebie ziemia powinna ponadto zostać przekopana i wnikliwie odchwaszczona ze szczególnym uwzględnieniem tzw. chwastów stałych. Upewnijmy się również, że dołek przygotowany pod uprawę jest wystarczająco duży, aby korzenie młodego drzewa nie uległy zawinięciu (zagłębienie zarówno pod względem głębokości jak i średnicy powinno mierzyć około 30-40 cm). 

Rozstawa sadzenia w sadach: 3 m x 4 m = 830 szt/ha.

Sadzenie Jubileum przeprowadzamy wiosną (najlepiej pod koniec marca) lub jesienią (do listopada). Szczególnie jednak w przypadku nasadzeń jesiennych oraz w pierwszych latach od posadzenia warto zadbać o profilaktyczne zabezpieczenie śliwy przed chłodem. W tym celu zimą oraz w okresie wiosennych przymrozków okrywamy drzewo z użyciem białej agrotkaniny, papieru falistego lub maty trzcinowej. Właściwym posunięciem będzie ponadto wdrożenie tzw. kopczykowania (usypania wokół  pnia rośliny kopca z kory i torfu lub innego rodzaju gleby) oraz ściółkowania (okrycia gleby wokół drzewa 5-10 centymetrową warstwą słomy, trocin, kory sosnowej, kompostu lub agrowłókniny). 

Niezależnie od preferowanej pory sadzenia, zaraz po jego dokonaniu obficie podlewamy sadzonkę, możliwie wykorzystując w tym celu zmagazynowaną wcześniej wodę deszczową w ilości około 10-30 l. Nawadnianie w stopniu umiarkowanym kontynuujemy następnie przez cały okres wiosenno-letni (w razie potrzeby wodę warto wzbogacić dawką nawozu). Pamiętajmy, że proces ten można sobie ułatwić, wykopując wokół pnia śliwy misę, zapobiegającą wylewaniu się cieczy na boki. 

Jedną z najistotniejszych czynności pielęgnacyjnych w hodowli Jubileum pozostaje regularne przycinanie. Zabieg przeprowadzony po raz pierwszy przywraca sadzonce utraconą wcześniej równowagę pomiędzy jej częścią nadziemną, a systemem korzeniowym (pomaga śliwie w ten sposób poprawnie zaaklimatyzować się na nowym stanowisku), z kolei dokonywany w latach następnych skutecznie wzmacnia jakość owocowania i zapobiega powstawaniu licznych chorób. W okresie pierwszej wiosny, zaraz po dokonaniu nasadzenia, skracamy pędy boczne o około 1/3 ich długości, natomiast w przypadku braku ich obecności, ścinamy przewodnik (główny pęd) na wysokości około 90 cm nad powierzchnią gleby (powyżej miejsca szczepienia).

Kolejnym etapem cięcia jest przycinanie formujące koronę śliwy, którego precyzyjny przebieg uzależniony jest od formy pokroju jaki docelowo zamierzamy uzyskać. Najczęściej sprowadza się on jednak do wycinania nachodzących na siebie pędów i wszystkich chorych gałęzi oraz tych, które nie dopuszczają światła do wewnątrz korony. 

Pamiętajmy, że zabieg cięcia należy przeprowadzać wyłącznie w trakcie pogodnych i bezdeszczowych okresów, a zaraz po jego dokonaniu rany zabezpieczamy z pomocą maści ogrodniczej. W celu minimalizacji prawdopodobieństwa rozwoju chorób sekator należy ponadto poddać dezynfekcji. 

Zastosowanie

Jubileum należy do grupy odmian o charakterze wybitnie deserowym i chętnie wykorzystywana jest w bezpośredniej konsumpcji, ale niemal równie powszechnie znajduje zastosowanie także w celach typowo przetwórczych. Jej owoce stanowią niejednokrotnie wartościowy dodatek do ciast, deserów i potraw, stosowane są jako surowiec w przygotowywaniu konfitur, marmolad, dżemów i alkoholi, a samo drzewo spotykane jest zarówno w sadach towarowych jak i amatorskich.  

Odmiana: średnio-wczesna

Dojrzałość zbiorcza: połowa sierpnia

Pochodzenie: Szwecja

Nazwa łacińska: Prunus domestica Jubileum

ang. Plum Jubileum

czeski Švestka Jubileum

irl. Svestka Jubileum

litewski Slyva Jubileum

łot. Plūmes Jubileum

norw. Svestka Jubileum

ros. Юбилей сливы

słow. Slivková Jubileum

ukr. Слива Ювілейна